Sangàri
Blitum bonus-henricus
Amaranthaceae Chenopodiaceae
Àutri noum : Espinarc-bastard, Cago-chin, Erbo-dóu-bouen-Enri, Ouerlo, Orlo.
Nom en français : Epinard sauvage.
Descripcioun :Lou sangàri es uno planto bèn couneigudo que trachis dins lis ancian cast de fedo e lis ermas riche en azouto. Se recounèis à si fueio en lanço que lou dessouto èi cubert d'esflourado blanco.
Usanço :"Las raviolos d'erbo 'mé de sangàris soun bèn bouonos" (J.-L. Domenge, LMT, op.cit. p. 58). "Lous sangàris, li chal pas manjar cruds, perqué li a souvènt lou parpalhou' dedins. Lei chal fa couire" (ibid.). Vaqui la receito de la farço de "raiolos" d'Emile Franco (Barver-06) : "A-lei, si mete d'erbos (bletos o sangàrigou), de froumai, en pòu de petrino (ou de viando de dobo), dous òus, en pòu de cebo, de givert e, se voulès, de bàlicou" (A. Grinda, Lou Barverenc, op. cit., p. 76.
Port : Erbo
Taio : 10 à 80 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Blitum
Famiho : Amaranthaceae
Famiho classico : Chenopodiaceae
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : 2 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2600 m
Aparado : Noun
Liò : Cast
- Ermas
- Escoumbre e proche dis oustau
- Champ
Estànci : Subremediterran à Subaupen
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Blitum bonus-henricus (L.) C.A.Mey., 1829
(= Chenopodium bonus-henricus L., 1753 )
Mousso-envelado-di-boursèu-torse
Encalypta streptocarpa
Encalyptaceae
Nom en français : Éteignoir à capsule tordue.
Descripcioun :Aquelo mousso dóu gènre Encalypta, trachis sus sòu cauquié. Es uno mousso de taio mejano auto de 2 à 6 cm. Fai raramen d'espouroufite e se multiplìo emé de proupagulo, forço nóumbrouso à la baso di fueio. Fai uno masso negro que se vèi bèn.
Usanço :Se destrìo bèn dis àutri mousso dóu meme gènre bonodi li proupagulo ; e tambèn li fueio qu'an un bout redoun d'ounte sort un pichot benc e subretout que la costo s'acabo just e just avans la fin (vèire li fotò) .
Port : Acroucarpo
Taio : 2 à 6 cm
Fueio : 3 à 7 mm
Tipe bioulougico :
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Encalypta
Famiho : Encalyptaceae
Ordre : Encalyptales
Coulour de la flour :
Petalo : 1 à 2 cm
Ø (o loungour) flour : Double
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 50 à 1500 m
Aparado : Noun
Jun
Liò : Sòu
- Roco
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Oulartico
Ref. sc. : Encalypta streptocarpa Hedw., 1801